zaterdag 6 augustus 2011

'Oorlog'

Wanneer ik het dorp Hengelo G. op een zondagmiddag in augustus binnen fiets is de 'oorlog' net begonnen. Geweerschoten, machinegeweergeratel en geschreeuw klinken achter het met zwart doek bespannen hek rondom de kerk. De toegang is twee euro en op de rug van mijn hand krijg ik een 8 als stempel. "Eigenlijk wou ik een schotwond" mompel ik bij deze handeling, de dienstdoende jongen grijnst. De 're-enactment'groep is verdeeld tussen 'Geallieerden' en 'Duitsers', ze spreken daarbij hun talen, hinken, strompelen en liggen gewond of voor dood tegen het muurtje bij de kerk. Op de straatklinkers liggen de hulzen van de losse flodders die verrassend hard klinken. In een winkelportiek zitten vier kleine meisjes gehurkt met hun vingers in de oren en roepen: "Papa. we willen naar huis!!". Papa lacht schaapachtig tegen mij en weifelt tussen sensatie en zijn kleine meisjes. Het publiek likt aan een ijsje, terwijl de Duitsers teruggedrongen worden met hun 'Kübelwagen', 'Kettenkrad' en Opel.
Naast een stuk Duits luchtafweergeschut liggen in kraampjes hamburgers te sudderen en oliebollen te bakken. Verderop staat een echte 'Feldküche', met tafels waaraan de soldaten kunnen uitrusten en limonade drinken.
De strijd luwt, er is een patstelling ontstaan volgens de speaker die en passant de globale gang van zaken bij de bevrijding beschrijft. De gevechtspauze wordt gebruikt om het museum 'Achterhoeks Museum 1940-1945' te bekijken, een interessante verzameling objecten en aangeklede etalagepoppen in 'tableaux vivants'. Papieren lampions en kerstballen met het hakenkruis, hoofddeksels en vlaggen van de NSB en een fiets van het Duitse merk 'Wanderer' zijn een paar dingen die mij opvallen. Weer denk ik dat de wereld in WO II niet in kleur was, maar in zwart-wit en grijzen zoals op een stille zwaarbewolkte novemberdag.
Buiten hangt een mengsel van oliebollenlucht en kruitdamp, wanneer een gezette 'Duitser' langs het publiek fietst en op een fluitje blaast, ten teken dat de oorlog weer begint. Ik sta nu dicht bij een Duitse pantserwagen, de knallen uit de mitrailleur zijn oorverdovend. De gevechtshandelingen verlopen chaotisch, zoals je beschreven leest over de werkelijkheid. Soldaten schieten, rennen en zoeken kruipend dekking rond de kerk. De strijd eindigt met de overgave van de Duitsers met witte zakdoeken op hun geweerlopen. De 'Engelsen' met donkerrode baretten marcheren in het gelid over het kerkplein terwijl het publiek klapt. Wat terzijde van alles staat een zwaar gedecoreerde ex-militair stram te salueren. Hij was naar zijn zeggen bij de opruimingsdienst explosieven, hij liep gevaar, maar schijnt er niet genoeg van te kunnen krijgen. Ik was geen soldaat en vrees de oorlog, maar als 're-enactment' is hij wel te verdragen, met een ijsje toe.
Op de terugweg lijkt het vrediger dan ooit in het landschap van de Achterhoek en eindelijk is de zon gaan schijnen, de wereld wordt full colour. Nog even komt de oorlog terug bij een verbouwde boerderij met veel paardenstallen. Voor een heg wordt ik aangeblaft door een Jack Russell Terrier. "Jack, Jack" sar ik hem speels. Dan hoor ik geluiden over het grindpad en diep gegrom. Als ik omkijk zie ik twee grote Dobermann Pinchers achter het hek. Hun oren lijken op 'hoera petten' en hun grommen is een bars "Wer da??". Mijn nekharen gaan overeind, ik had die 'Boys from Brazil' niet verwacht. Waarom hebben rijkaards altijd zo'n wansmaak? denk ik hardop. In een café pauzeer ik even voor een biertje en zeg dat ik net uit de oorlog kom. "Welke?", vraagt het ranke barmeisje, belangstelling veinzend en een glas wrijvend.

Geen opmerkingen:

Over Louis Radstaak

Mijn foto
Lochem, Gelderland, Netherlands
www.louisradstaak.nl